[Lãnh đạo] Bài nhận thức số 1

Bản chất lãnh đạo

Sau khi đọc xong chương “Bản chất lãnh đạo” em đã hiểu thêm nhiều điều bổ ích về bản chất của lãnh đạo, có những thay đổi trong suy nghĩ về lãnh đạo và cảm thấy hứng thú, vui thích khi được tìm hiểu về môn học này.

Lãnh đạo là mối liên hệ ảnh hưởng giữa những con người có cùng mục đích và tự nguyện thay đổi vì mục đích đó. Lãnh đạo không phải là mối quan hệ bắt buộc, cưỡng chế, mà là mối quan hệ ảnh hưởng thuận nghịch, có qua có lại. Sự ảnh hưởng qua lại này không chỉ xảy ra giữa người lãnh đạo và người phục tùng, mà còn xảy ra giữa những người phục tùng với nhau.

Nhà lãnh đạo là người gây ảnh hưởng đến người khác để đạt được mục tiêu chung của tổ chức, vì thế nhà lãnh đạo cần có những người phục tùng. Nhà lãnh đạo không có cấp dưới và cũng không phải là cấp trên của người khác. Còn nhà quản trị thì có nhân viên thuộc cấp, và dùng quyền lực để ra lệnh cho cấp dưới thực hiện công việc.

Quản trị là tiến trình làm việc thông qua và với người khác nhằm đạt được mục tiêu của mình. Mối quan hệ trong quản trị là mối quan hệ cưỡng bức, vì nó là mối quan hệ chính thức, có thứ bậc và quyền hành. Cấp trên có quyền ra lệnh cho cấp dưới và cấp dưới bắt buộc phải nghe theo mệnh lệnh của cấp trên. Còn mối quan hệ ảnh hưởng của lãnh đạo là mối quan hệ tự nguyện, không chính thức, là mối quan hệ đa phương, không có thứ bậc. Nhà lãnh đạo không có quyền ra mệnh lệnh cho người khác và cũng không cần ra bất kỳ một quyết định nào, mà dùng những phẩm chất, năng lực của mình để gây ảnh hưởng đến người khác.

Sự khác nhau giữa lãnh đạo và quản trị thì khó để phân biệt, tuy nhiên có những đặc điểm có thể phân biệt được hai khái niệm này. Lãnh đạo thường tác động đến con người, đạt được mục tiêu chung thông qua cổ vũ, động viên, gây ảnh hưởng đến người khác, và công việc của nhà lãnh đạo là đề ra phương hướng, viễn cảnh, chủ trương, sách lược. Còn quản trị thường tác động đến công việc, đạt được mục tiêu thông qua hệ thống chính sách, mệnh lệnh, yêu cầu; và công việc của nhà quản trị là xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện, lãnh đạo, kiểm tra giám sát,… Chức năng lãnh đạo của nhà quản trị khác với công việc của một nhà lãnh đạo. Nhà quản trị cần thúc đẩy, đôn đốc nhân viên làm việc, còn nhà lãnh đạo thì không cần làm công việc đó.

Trước đây em cho rằng lãnh đạo là một công việc cực kỳ to lớn, khó tiếp cận và nhắc đến lãnh đạo thì em lại liên tưởng đến những con người vĩ đại, có những đóng góp to lớn cho xã hội, cho đất nước, cho thế giới như Hồ Chí Minh, Lenin, Võ Nguyên Giáp, Napoleon,  … Nhưng giờ đây, em biết rằng lãnh đạo không chỉ gắn liền với những tên tuổi lớn, lãnh đạo có thể bắt đầu từ những công việc đơn giản nhất. Thực tế cho thấy, lãnh đạo không chỉ là công việc quan trọng và tầm cỡ, nó xuất hiện ở khắp nơi xung quanh chúng ta. Trong một nhóm bạn thân, có một người luôn là người đề xướng những trò chơi, hoạt động cho nhóm và luôn nhận được sự ủng hộ, tín nhiệm từ những người khác. Người đó chính là người lãnh đạo, mặc dù không có bất kỳ sự bầu chọn, đề cử chính thức nào. Em tin tưởng rằng bất kỳ ai cũng có thể trở thành nhà lãnh đạo khi rèn luyện những phẩm chất cần thiết và không ngừng phát triển bản thân.

Những phẩm chất của một nhà lãnh đạo mà em cho là quan trọng là sự sáng tạo, tầm nhìn chiến lược, khả năng gây ảnh hưởng đến người khác và năng lực truyền thông. Theo em thì những phẩm chất này giúp cho nhà lãnh đạo thành công hơn và em đang nỗ lực cải thiện những kỹ năng còn hạn chế của mình, phát huy những kỹ năng đã có. Em đang cố gắng rèn luyện bản thân để trở nên tự tin hơn, giao tiếp tốt hơn và có thể gây ảnh hưởng đến người khác. Em đã tham gia thêm một câu lạc bộ thanh niên Công giáo để học hỏi thêm nhiều kỹ năng cũng như tạo cho mình một môi trường giao tiếp rộng hơn.

Có một câu em rất tâm đắc đó là “nhà lãnh đạo bán các ý tưởng”. Nhà lãnh đạo vạch ra những đường hướng hoạt động của tổ chức qua những ý tưởng của mình. Công việc của nhà lãnh đạo là truyền đạt ý tưởng đó cho mọi người, còn những người khác sẽ thực hiện nó. Vì thế, em nghĩ nhà lãnh đạo cần có tính sáng tạo cao.

Vai trò của một nhà lãnh đạo trong tổ chức là rất quan trọng, vì đó là người vẽ ra bức tranh viễn cảnh tương lai của tổ chức. Để có thể gây ảnh hưởng và thuyết phục đến những người khác thì nhà lãnh đạo cần có một tầm nhìn chiến lược rộng lớn. Đó chính là điểm khác biệt giữa nhà lãnh đạo và người phục tùng. Bởi vì trong tổ chức, mọi người đều gây ảnh hưởng với nhau, và chỉ có một người được những người khác tin tưởng nhất vì người đó nắm rõ mục đích chung của tổ chức. Chỉ cần như vậy thôi thì những người khác đã tự nguyện phục tùng.

Khả năng gây ảnh hưởng cũng là một yếu tố đặc biệt quan trọng giúp người lãnh đạo thành công. Nhà lãnh đạo chính là gây ảnh hưởng, khơi dậy sự đam mê, nhiệt huyết và khả năng tiềm tàng của người khác để họ tự mình hoàn thành nhiệm vụ. Làm thế nào để có thể không nói gì mà vẫn tác động đến hành vi của người khác? Em nghĩ đó chính là bí quyết thành công của những nhà lãnh đạo giỏi. Trước đây em có đọc một cuốn sách của Adam Khoo, ông nói rằng khi thành công tạo dựng cơ nghiệp rồi, chúng ta không thể suốt ngày làm việc quần quật như những nhân viên khác được. Mà phải làm thế nào để doanh nghiệp của mình tự vận hành mà không cần đến sự có mặt của ta. Chúng ta đi nghỉ mát ở Hawaii và tiền vẫn đổ vào túi ta, không cần làm việc mà không sợ công ty bị ngừng trệ. Sự so sánh này có chút khập khiễng, nhưng em cho rằng ở một khía cạnh nào đó, nhà lãnh đạo cũng cần có khả năng như vậy. Không cần nhắc nhở đốc thúc mỗi ngày mà mọi người vẫn tự động hoàn thành tốt công việc.

Truyền thông là con đường mà nhà lãnh đạo truyền cảm hứng cho mọi người xung quanh. Muốn gây ảnh hưởng tốt cho người khác thì nhà lãnh đạo cần phải là người truyền thông giỏi. Con đường truyền và nhận thông tin trong tổ chức cần linh hoạt và chính xác, đầy đủ, kịp thời thì sẽ mang lại hiệu quả lớn hơn cho tổ chức.

Lãnh đạo là một nghệ thuật và nghệ thuật chính là thứ không bao giờ có công thức. Vì thế không thể có một mô hình hay khuôn mẫu những phẩm chất cần có của nhà lãnh đạo giỏi. Theo em thì điều đó phụ thuộc vào những giá trị phương tiện và giá trị mục tiêu của mỗi người. Phát triển những giá trị mà chúng ta cho là quan trọng và cần thiết với chính mình, chúng ta có thể trở thành những nhà lãnh đạo tài giỏi và độc đáo.

Trong những công việc nhóm của những tuần vừa qua, em đóng vai trò của người lãnh đạo trong hoạt động xã hội. Em cảm thấy rất hứng thú với hoạt động xã hội của nhóm Power và nhóm em quyết định liên kết với nhóm Power để cùng thực hiện hoạt động xã hội “Gửi cánh hải âu – Tuổi trẻ mang nắng xuân đến miền hải đảo”. Trong dự án của hai nhóm, thì có hoạt động tập nhảy bài “Việt Nam ơi” cho các em học sinh ở trường Tiểu học Lê Lai. Em rất thích giao lưu với các em học sinh, và muốn tất cả mọi người đều tham gia, nhưng có một số bạn không tích cực. Em nhận thấy mình chưa làm tốt trong công việc lãnh đạo nhóm. Em cho rằng bản thân chưa đủ sức thuyết phục các bạn, không có những hoạt động mới sáng tạo, không gây ảnh hưởng nhiều đến các bạn nên hoạt động nhóm vẫn chưa tích cực.

Trong những hoạt động khác của nhóm thì em vẫn chưa đủ sức ảnh hưởng đến các thành viên khác. Một điều khiến nhóm em rời rạc là do tâm lý nghi ngờ của các thành viên đối với một thành viên đã từng mắc lỗi và bị phê bình trong nhóm. Bởi vì tâm lý nghi ngờ này nên khi làm việc, mọi người thường ít phân công những việc quan trọng cho thành viên này. Bao trùm trong nhóm là sự thiếu tín nhiệm. Em cũng cố gắng tin tưởng thành viên đó, cũng may là thái độ và biểu hiện của thành viên này ngày càng tích cực. Theo em nghĩ, một nhà lãnh đạo tốt thì phải biết tạo động lực, thúc đẩy người khác, khơi gợi sự hứng thú trong họ và đôi khi sự tin tưởng chính là động lực thúc đẩy họ làm việc tốt và hiệu quả hơn.

Nhóm em hiện đang cùng nhóm Power tổ chức hoạt xã hội và trong thời gian tiếp xúc với các bạn đó em cảm thấy mình học hỏi được rất nhiều điều. Cách các bạn tổ chức lên kế hoạch, thương lượng với các bên hữu quan, tổ chức thực hiện các hoạt động,… tất cả đều được thực hiện trong sự đam mê và nhiệt huyết. Hoạt động này là tâm huyết của các bạn và chính bản thân em cũng cảm thấy bị lôi cuốn vào trong các hoạt động đó. Em nhận thấy các bạn trong nhóm Power có khả năng gây ảnh hưởng và truyền cảm hứng rất tốt. Người ta nói “học thầy không tày học bạn”, em nghĩ mình cần phải trau dồi thêm và học hỏi các bạn rất nhiều.